Eefje de Visser – Paradiso Amsterdam, 3 oktober 2013

De Wereld Draait Door is voor vele muzikanten, ondanks het feit dat ze slechts een minuut de tijd krijgen, een mooie opstap om een groter publiek te bereiken. Eefje de Visser is ondertussen al bijna kind aan huis bij dat programma en is ook weer uitgenodigd om iets van haar nieuwe album te komen spelen op 9 september 2013. Maar dat gaat mis. Vlak voor de uitzending is Eefje haar stem helemaal kwijt en zoekt de redactie van DWDD koortsachtig naar vervanging. Dit wordt gevonden in de vorm van het mooie, twaalfjarige (“ik ben al bijna dertien!”) meisje Bente, dat pasgeleden heeft opgetreden tijdens Into The Great Wide Open. Ze maakt grote indruk op me met haar eigen liedje Summertime en ik google nadien even verder op haar naam om te zien of ze al muziek heeft opgenomen, of misschien nog gaat optreden binnenkort. Ik stuit op een documentaire die over haar is gemaakt. Bente’s Stem heet deze en gaat over Bente’s deelname aan het programma The Voice Kids, waarbij de maker heel goed laat zien welke emoties en gedachten Bente bij dit hele proces heeft. Wat me enorm aanspreekt is het feit dat Bente een enorm talent is, eigenzinnig, net even anders dan de massa en juist daardoor ver kan komen, maar tegelijkertijd wil ook zij door haar klasgenootjes aardig gevonden worden om wie ze is en vindt ze het maar stom dat kinderen die haar eerst niet zagen staan nu opeens overdreven aardig doen. Onzekerheid, behoefte aan bevestiging…

Zie ik dat nou terug als ik haar vooraan zie staan bij Eefje, vanavond in Paradiso? Als ze een enkele keer voor langere tijd opzij kijkt met haar grote ogen, naar twee meisjes van haar leeftijd, die dansen, foto’s en filmpjes maken en meezingen. Bente danst niet, maakt geen foto’s of filmpjes en zingt heel af en toe (bijna stiekem) mee. Ze staat daar alleen, niet met een vriendin, hoewel haar ouders iets verder naar achteren de wacht houden. Ze gaat op in de muziek, absorbeert deze, om wat het is en misschien om er van te leren, bedenk ik me zo. Maar misschien had ze daar ook wel met een vriendinnetje willen staan. Ik weet het niet. Als ik na afloop de zaal uitloop zie ik haar op de trap zitten. Ik zou wel naar haar toe willen stappen om te zeggen dat ze zich niets aan moet trekken van wat al die ‘populaire’ kinderen te zeggen hebben. Dat ze blij moet zijn dat het commerciële The Voice Kids niets is geworden. Dat ze een uniek, prachtig en talentvol kind is dat op haar eigen manier liedjes moet blijven maken, moet spelen op leuke plekken, waar er genoeg mensen zullen zijn die haar bewonderen om wie ze is en wat ze kan. Zoals ik. Ik kan niet wachten tot ze haar muziek uit zal brengen en een optreden gaat geven waar ik bij kan zijn.

En Eefje dan? Eefje heeft nog steeds stemproblemen. Haar aangekondigde optreden in Concerto eerder deze dag is afgelast. Gelukkig gaat het vanavond wel door. Een avond die wordt ingeluid door Elijah, een jonge man met een gitaar die eigen liedjes ten gehore brengt en dit heel aardig doet. Hij heeft een groot stembereik en neemt binnenkort een album op met een volledige band. Wat hij hier laat horen maakt nieuwsgierig naar dat album.

Eefje en haar band brengen daarna een dwarsdoorsnede van haar twee albums, De Koek en Het Is. Het Is is een stuk ingetogener dan De Koek, minder markant. Dat merk je tijdens dit concert in het middenstuk, als er drie rustige nummers achter elkaar worden gespeeld die me niet onderscheidend genoeg zijn, waardoor mijn aandacht wat verslapt. Toch valt er ook genoeg te genieten. Zoals van haar nieuwe single In Het Echt, het mooie Lise en oudere nummers als De Stad, Genoeg en het onweerstaanbare Schotland. Eefje heeft er wel zin in, danst wat als ze niet hoeft te zingen en haar stemproblemen zijn niet echt hoorbaar. Toch mis ik een vonk en vraag ik me af waarom de vorige keer dat ik haar zag meer indruk maakte. Dat was in de Keizersgrachtkerk, met zitplaatsen, minder opgezet als concert, meer als happening. Meer rust om te genieten van de rust die dat tweede album uitstraalt. Ik hoor de toegift Hartslag, het eerste nummer dat ik ooit van haar hoorde en me direct voor haar won. Maar Eefje heeft meerdere kanten, die me niet allemaal evenveel bevallen. Dat was op het eerste album al met Afdwaalt, op het nieuwe album met een aantal nummers die me iets minder weten te boeien en live met bijvoorbeeld de laatste toegift, een bekend (ik weet even niet meer welk) R&B nummer dat wel erg blank klinkt.

We zullen zien waar ze me brengt in de toekomst. Maar in de gaten houden blijf ik haar zeker. Al was het maar voor dat deel wat me op zo’n overtuigende manier wel aanspreekt.

Eefje de Visser – Keizersgrachtkerk Amsterdam, 21 januari 2013

Eefje stuurt me een mail. Ze wenst me een schitterend 2013 en brengt me op de hoogte van een aantal speciale concerten die ze gaat geven, of waar ze aan deel gaat nemen. Eentje springt er uit. Hart op de Tong heet het. Ik lees op de site over “inspirerende muziekavonden” en “een aantrekkelijke mix (…) van muziekbeleving en zingeving”. Dat klinkt wat EO-erig, maar dat neemt niet weg dat het speciale promotie filmpje dat Eefje heeft gemaakt me doet inzien dat ik hier bij wil zijn, maar dat ik al te laat ben om kaartjes te kopen van € 7,50 (voorverkoop) en dus initiatiefnemer Guido Attema eens mail of de reis naar Amsterdam voor kaartjes van € 10,00 (aan de deur) wel zin heeft. Gerustgesteld door een positief antwoord reizen we door het winterlandschap af naar de Keizersgrachtkerk, die ik nog nooit van binnen heb mogen bewonderen.

De deuren zijn nog gesloten, maar voor de kerk, bovenaan de trappen staan twee vrijwilligers die ons gratis koffie, thee en van die harde maar lekkere hartjessnoepjes aanbieden. Wat lief! Er bevindt zich al wat volk voor de deuren, die om acht uur open gaan. Twee tientjes later en een vette ‘hart op de tong’ stempel verder lopen we de verrassend witte kerk zonder beelden (Protestants) in en nemen we geheel schaamteloos plaats op de voorste rij stoelen, zodat we onbelemmerd zicht hebben op wat ons staat te gebeuren.

Het is een intieme setting. Het podium is drie treden hoog. Overal staan kaarsjes, er staat een bankstel en ik zie een aantal gitaren, maar geen andere instrumenten. Een ‘stripped down’ Eefje dus, zoals al enkele andere artiesten (Typhoon, Tim Akkerman en Spinvis) haar voorgingen. Aan het eind van het podium lopen twee imponerende trappen naar een niet minder imponerend kansel met daarboven een nog imponerender orgel, dat tijdens deze voorstelling zal worden ingezet. Ik tel een camera of drie, vier die de muzikale beleving en zingeving vast gaan leggen. De kaarsjes worden aangestoken.

Eefje komt met twee mannen het podium op. De ene man (ben zijn naam kwijt) legt uit wat ons staat te wachten. Een muzikaal optreden met in het midden een interview en na afloop napraten met een ‘hart op de tong’ biertje in de kelder. De tweede man neemt het over. Het is Guido, die bevlogen woorden spreekt die onder zingeving zouden kunnen vallen. Dan is het podium aan degene voor wie we zijn gekomen. Ze heet ons welkom en vertelt dat ze in het eerste deel nummers van haar album De Koek zal spelen om in het tweede deel enkele nieuwe nummers ten gehore te brengen die ze nog niet eerder heeft gespeeld. Een meisje met een gitaar. Een meisje met een prachtige stem en intrigerende liedjes. Ze neemt alle tijd voor haar Verdriet en laat het orgel meespelen in De Stad. Ze maakt hier en daar een foutje, waarbij ze steevast opzij kijkt, naar waar haar achterban zit met een haast verontschuldigend lachje. Het valt me op dat niet alle nummers even geschikt zijn voor deze akoestische setting. Sommige nummers zijn even goed, welhaast beter doordat ze intiemer worden, maar een nummer als Hartslag mist de dwingende, pulserende drive en invulling van een band.

De gitaar gaat af, Eefje verdwijnt richting achterban en we horen De Grote Zon van Spinvis, waarvan de tekst wordt geprojecteerd op de muur onder het orgel. Eefje gaf aan dat ze haar favoriete nummers eigenlijk niet wil ‘coveren’, omdat ze die nummers juist perfect vindt hoe ze zijn. Het doet me denken aan wat ik schreef over het concert dat ik zag in Amstelveen eind vorig jaar en mijn verzoek om toch vooral en alleen eigen nummers te spelen. Na Spinvis neemt Eefje plaats op de bank en naast haar gaat de interviewer zitten. Een beetje onwennig beantwoord ze echter zeer uitgebreid de vragen die haar worden gesteld. Het onverwachte succes van De Koek, de beslissing om voltijd artiest te worden, haar ontwikkeling in de afgelopen twee jaar, de songs voor het nieuwe album die meer samenhang vertonen, het loslaten van te veel nadenken over hoe een nummer in elkaar moet zitten… Ze is open, eerlijk, kwetsbaar, sterk, grappig. Ze vertelt over het ontstaan van een nummer, dat altijd begint met de muziek, die voor haar echt het belangrijkste is. Als het nummer dan bijna af is begint ze met de tekst, meestal een zin die in haar opkomt, wat dan (bij navraag uit het publiek) ook eigenlijk altijd de eerste zin van het liedje wordt, van waaruit ze dan verder borduurt en toch ook veel bijschaaft om de tekst en de muziek zo passend mogelijk te maken.

Na het interview horen we You Said Something van PJ Harvey. We kunnen de tekst weer meelezen vanaf de kerkmuur.

Het tweede deel van de set bestaat dus uit nieuw materiaal. Het is duidelijk herkenbaar; ritmische zang, een net weer apart akkoord, herhaling van woorden, kabbelende gitaar, doorlopende teksten. Bij het nummer En wordt ze begeleid door een man en twee vrouwen, die in het nummer er na ook de gitaar ter hand nemen. Het had een mooie overgang moeten zijn, van dat ene naar het andere nummer, zonder te stoppen. Maar Eefje wordt onderbroken door Annelien die een absoluut gehoor heeft en die haar erop attent maakt dat ze de ‘capo’ moet gebruiken. Mooie overgang? “Mooi niet dus”, grapt ze. Het geeft allemaal niets, want we hangen aan haar lippen, aan haar noten. En als die noten op zijn klappen we, hard en luid en we staan op en klappen nog harder en luider. Als beloning krijgen we een toegift, nog een hap van De Koek.

Als er tijdens het interview wordt gevraagd of er nog vragen zijn vanuit het publiek houd ik mijn mond, ook al zitten ze in mijn hoofd. Middelpunt en belangstelling zijn niets voor mij. Maar als de kerk leeg loopt, richting kelder en winterse koude, begeef ik mij richting het podium, alwaar Eefje staat na te praten met wat mensen die ze kent. Op enige afstand wacht ik beleefd, om er niet zomaar tussen te komen. Ze merkt het op en kijkt naar me. Ik vraag of ik wat mag vragen en stap twee treden naar boven, waardoor ze nog maar één trede hoger staat en ik haar horizontaal in de ogen kijk. Pas dan valt me op wat een mooie grote ogen ze heeft. Ik vraag haar of ze extra zenuwachtig was vanavond, met in gedachten de fouten die ze ook tijdens het eerste, haar zo vertrouwde deel van de set maakte. Extra zenuwachtig was ze inderdaad, voornamelijk door de andere setting en vorm en doordat er op het laatste moment nog een kabeltje moest worden geregeld voor de projector. Maar niet omdat ze zo dicht voor het goed zichtbare publiek stond, want ze heeft al zo veel huiskameroptredens gedaan. Van de foutjes in het eerste deel is ze zich niet eens zo bewust, blijkt. Ze kijkt me onafgebroken recht aan als ze praat en als ze luistert, waardoor haar blauwe kijkers alleen nog maar lijken te groeien. Ik hoor ondertussen dat we helaas nog tot september moeten wachten op haar nieuwe album en ik bedank haar voor vanavond en ze bedankt mij dat ik er was.

September. Dat is nog wel heel lang wachten. Gelukkig raakt De Koek nooit op…

Eefje de Visser – Griffioen Amstelveen, 26 oktober 2012

Het is 1983. Het schoolfeest is nog niet zo lang bezig en ik heb ‘Stiekem gedanst’ van Toontje Lager al twee keer voorbij horen komen. Ze zit daar, in een hoekje van het schoolcafé, onopvallend te kletsen met een vriendin. Gestoken in een glittervestje, zwarte pofbroek met hoogwater en gympen er onder. Ze heet Eefje. Ze staat op, kijkt even om zich heen en stapt daadkrachtig het podium op.

De theatertour van Eefje de Visser brengt haar vanavond naar Amstelveen, waarna de komende maanden nog vele theaters door het land gevuld zullen worden met haar muzikale klanken en de in elkaar geknutselde achtergronden die toch wat knullig overkomen. Ze komt op in een glittervestje, zwarte pofbroek met hoogwater en gympen er onder. Ze pakt een gitaar en speelt met haar band drie (nieuwe) liedjes die elkaar opvolgen zonder pauze, in een kabbelend ritme als een fijne kennismaking.

Pas na die drie liedjes is er ruimte om te klappen. Ze ‘verspreekt’ ons toe, dat ze in Almere is, wat ze niet is, waardoor ze in de war raakt en niet meer weet wat ze wilde zeggen. Zeg maar niets, raak ons met je muziek. Dat doet ze, feilloos. Bekende nummers van haar debuut De Koek zijn helemaal ontdaan van hun kleding en in iets nieuws gestoken. Meestal schaars, in basale vorm, intiem, puur en subtiel. In Het Gras krijgt een mineurstemming toebedeelt die indruk achter laat. Genoeg wordt door een stuwend ritme voortgedreven. Verdriet lijkt nog langzamer te gaan dan het origineel, waardoor de tekst en het gevoel nog zwaarder gaan wegen.

Hoe mooi. Hoe mooi zitten we er hier naar te luisteren, op klapstoeltjes, in een niet uitverkochte, maar goed gevulde zaal, met uitstekend geluid dat zonder oordoppen tot ons kan komen, zonder pratende mensen, rammelende koffiekopjes of vallende hardplastic bekers, want consumpties zijn niet toegestaan in de zaal.

Er zit een nadeel aan de opgelegde stilte. Een pauze, van een minuut of twintig, waardoor we uit de flow van het optreden raken en iedereen toch nog naar de bar rent om de inwendige mens te versterken. Wordt die niet al genoeg versterkt met haar klanken en woorden, die ons tot nu toe zo goed wisten te voeden?

Terug in de zaal pakt Eefje ons solo opnieuw bij de strot, met een onbekend nieuw pareltje, dat zo doordacht in elkaar steekt en niets nodig heeft dan haar stem en gitaar. Er volgen nog bekende nummers in herkenbare (Hartslag) en onherkenbare (De Koek) versies. Aan die laatste wordt de geprezen versie van Call Me vastgeplakt, waar het echter een adempauze tussen de nummers verdiende.

Dan eist het verleden haar weer op, als ik het misplaatste laatste nummer hoor, dat eigenlijk in dat schoolcafé thuis hoort, gespeeld door dat schoolbandje dat alle voetjes van de vloer krijgt als ze Blondie’s Hanging On The Telephone op volle kracht het zaaltje instuurt en zelfs die dolle lerares even mee pogoed.

Als ze klaar is, schraap ik al mijn moed bij elkaar en stap ik op haar af, in dat schoolcafé, dwars door de dansende menigte naar de andere kant van het zaaltje en zeg haar dat ze het niet nodig heeft, die bordkartonnen achtergrond en die wilde cover. Dat haar ze haar muziek, háár muziek in alle broosheid kan tonen en juist daarmee het publiek intens kan laten genieten. De woorden komen er hakkelend uit, maar ik zie aan haar ogen dat ze begrijpt wat ik bedoel.

Eefje de Visser – Paradiso Amsterdam, 12 februari 2012

“Who the fuck is Eefje Visser”, antwoordt Younes van The Hickey Underworld, als iemand uit het publiek tijdens hun concert eerder deze avond keihard haar naam (zonder ‘de’) scandeert. “Ze speelt in de zaal hiernaast”, legt de schreeuwlelijk uit. Komt dat even goed uit…

In vroeger tijden ging ik naar platenwinkels en zocht ik daar wat cd’s uit die mijn interesse hadden gewekt bij het lezen van recensies van muziekbladen. Sommige cd’s kocht ik direct, die band kende ik al, of ik wist zeker dat het goed zat. Andere wilde toch wel eerst even doorprikken, beluisteren, voordat ik er mijn zuurverdiende geld aan spendeerde. Op een gegeven moment kwamen er bronnen bij van waaruit je goede ideeën op kon doen, zoals MTV. Ik zat altijd klaar als er weer een aflevering van Alternative Nation kwam. Mijn vriend in Zweden stuurde zelfs nog een tijdje de uitzendingen naar me toe, toen het in Nederland niet werd uitgezonden en in Zweden dus nog wel. Tegenwoordig kun je alles via de computer regelen. Zowel het beluisteren als kopen. Je hoeft je huis niet meer uit. De meeste informatie en aankopen komen dan ook via dat kanaal binnen. Heel soms loop ik via de tv nog wel eens tegen een verrassing aan. Zoals Eefje.

Ik had haar naam al eerder gezien en heb toen zelfs haar muziek beluisterd. Maar dat is kennelijk niet echt binnen gekomen. In oktober van vorig jaar zag ik haar voor het eerst op tv bij DWDD, waar ze op zeer overtuigende wijze haar interpretatie gaf van het nummer Call Me van Blondie voor de zogenaamde DWDD Recordings. De tweede keer dat ik haar zag was nog niet zo lang geleden. Toen werd er op de tv ruim aandacht geschonken aan het Noorderslag Festival dat medio januari plaats vond in Groningen. Na een interview met Eefje hoorde en zag ik de uitvoering van het nummer Hartslag. Toen was ik om. Wat een aparte zanglijnen en woordritme. Wat een fijne instrumentatie van de band om haar heen.

CD ondertussen beluisterd, en hoewel niet alle songs me helemaal overtuigen zit het met het merendeel meer dan goed. Zeker de melancholieke kant spreekt me aan, maar ook haar woordkeuze, de manier waarop ze die woorden indeelt in het nummer, dat je het gevoel het krijgt dat het niet loopt, terwijl het dat wel doet, als je goed luistert. Kortom, het klinkt net even anders en zelfs het Nederlands staat me niet tegen, wat het doorgaans wel doet. Ik bedenk me dat ik dit wel eens live wil meemaken en check haar site om te zien of ze in de buurt komt spelen. Paradiso. Heb je zin om mee te gaan, vraag ik aan mijn vrouw, nadat ik haar Hartslag heb laten horen. Heb je dan niet al een concert die dag? Ze heeft gelijk. The Hickey Underworld speelt dan ook in Paradiso. Maar het geluk is met mij, want deze band speelt vroeg en Eefje wat later, waardoor ik na het gebeuk van de Belgen samen met mijn dochter een nog best goede plek op het eerste balkon heb in de net niet helemaal uitverkochte zaal.

Hoewel het concert al even bezig is komen er nog genoeg mooie nummers voorbij, van het volle leven van De Stad naar het intieme Verdriet, waarbij opvalt dat je echt een speld kan horen vallen, zo muisstil is het publiek. De verfijnde klanken en bittere tekst komen mooi over, hoewel (door de plek waar ik sta) niet altijd alles even woordelijk verstaanbaar is tijdens het optreden. Eefje werkt naar een hoogtepunt toe. Een hoogtepunt omdat ze veel van haar beste songs tot het laatst bewaard. Dus het is intens genieten van het meeslepende Genoeg en natuurlijk Hartslag, waarbij ze weer haar pols vast houdt om de hare te voelen. Als toegift krijgen we nog de uitgeklede versie van Call Me te horen en het prachtige Schotland, met uitgekiende spaarzame begeleiding. Een nummer dat in mijn oren detoneert met de rest van de cd en nu als afsluiter van het concert wordt ingezet is Afdwaalt, wat ons doet afdalen naar de begane grond alwaar een doos op de merchandise balie staat. Eefje liet ons weten dat je daar je gegevens in achter kunt laten, dat er dan een winnaar wordt getrokken die in de zomer wordt bezocht voor een privé concert in de tuin (of zo). Dat lijkt me heel gaaf, alleen je moet je toegangsbewijs in de doos doen en die heb ik niet. Ik zal haar niet met een Hickey Underworld kaartje lastig vallen en we stappen de voormalige kerk uit, de ijskou in, de stoep op waar je op kunt schaatsen vanavond.

Ps. Ook al ben ik geen winnaar: mocht je op een zonnige dag met een gitaar onder je arm eens in de buurt zijn van Purmerend, dan ben je van harte welkom in onze tuin, Eefje.